ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ
Τα κηρύγματα για την παραχώρηση αυτοκεφαλίας στην εκκλησία της Ουκρανίας αποτελούν συνέπεια παρόμοιων διαδικασιών στα Σκόπια, το Μαυροβούνιο, τα Βαλτικά κράτη και άλλες χώρες όπου στην εξουσία βρέθηκαν οι πολιτικές δυνάμεις που επιδιώκουν την ενίσχυση των εθνικιστικών βάσεων της κοινωνίας. Συγκεκριμένα, η Εκκλησία της ΠΓΔΜ η οποία δεν είναι κανονική, ούτε αναγνωρισμένη από την Οικουμενική Ορθόδοξη δικαιοδοσία δέχθηκε υποστήριξη από το κράτος με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μία σειρά επιθέσεων κατά των Ορθόδοξων Χριστιανών της κανονικής Αρχιεπισκοπής Οχρίδος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο επικεφαλής αυτής της εκκλησίας Μητροπολίτης Ιωάννης Βρανισκόβσκιι καταδικάστηκε σε φυλάκιση με βάση τριών ετυμηγοριών για 5 χρόνια συνολικά. Η Αρχιεπισκοπή της Οχρίδος εξαναγκάστηκε να απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων προκειμένου να εγγραφεί στο κρατικό μητρώο νομικών προσώπων για να έχει τη δυνατότητα να ασκεί τα δικαιώματά της.
Στο Μαυροβούνιο η πολιτική ηγεσία στήριξε τη νεοπλασματική μη-κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία Μαυροβουνίου η οποία δημιουργήθηκε το 1993 και δεν έχει επίσημη κοινωνία με καμία Ορθόδοξη Εκκλησία στον κόσμο. Η Ουκρανία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας των 90 έζησε μία σειρά δύσκολων δοκιμασιών όταν η κρατική εξουσία υποστήριξε τη σύσταση της μη-κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου του Κιέβου με επικεφαλής τον Μιχαήλ Ντενίσενκο (τον νυν «πατριάρχη Φιλάραιτο»), γεγονός μετά το οποίο ακολούθησε ένα κύμα από τις καταλήψεων των ναών με χρήση βίας και των διωγμών των Ορθόδοξων Χριστιανών. Μέσα σε αυτά τα χρόνια από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία κατασχέθηκαν εν μέσω βίας ολόκληρες επαρχίες, σε όλη την ενδοχώρα οι πιστοί στερήθηκαν εκατοντάδων ναών τους.
Σε όλες τις προαναφερθέντες περιπτώσεις η κρατική εξουσία, η πολιτική ελίτ πιο συγκεκριμένα που έλαβε από τους ψηφοφόρους αρμοδιότητες για τη διοίκηση της χώρας στην ουσία αγνόησε τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, τις δημοκρατικές αξίες και πρόδωσε τα ιδεώδη της πολιτείας, από τη στιγμή που εισέβαλαν στο πεδίο της προσωπικής ομολογίας πίστεως, η οποία σύμφωνα με όλες τις παραδόσεις πρέπει να παραμένει στα πλαίσια της προσωπικής ταυτότητας κάθε ατόμου, η οποία πρέπει να παραμένει άθικτη από οποιαδήποτε εξωτερική εισβολή.
Η κανονική ταυτότητα, δηλαδή το δικαίωμα του ανθρώπου να παραμένει σε θρησκευτικό οργανισμό της επιλογής του, είναι νομικό δικαίωμα και όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, του ΟΑΣΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέλαβαν ευθύνες με στόχο την προστασία αυτού του δικαιώματος.
Στο μεταξύ οι υψηλόβαθμοι πολιτικοί επιτρέπουν στον εαυτό τους διάφορες ανοιχτές στιγματιστικές και γεμάτες μίσος δηλώσεις, προκαλώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη διάκριση κατά των μελών της κανονικής εκκλησίας, επειδή υποστηρίζει μόνο μία εκκλησία, αυτή που δηλώνει παρόμοια πολιτική στάση.
Έτσι, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας υπογράμμισε ότι είναι διατεθειμένος να αναλάβει αποφασιστικές δράσεις στο ζήτημα της σύστασης της Ενιαίας Τοπικής Εκκλησίας και να αντιδράσει σε όσους σταθούν εμπόδιο στο «εθνικό συμφέρον της Ουκρανίας». «Είναι θέμα εθνικής ασφάλειας και άμυνας στον υβριδικό πόλεμο, επειδή το Κρεμλίνο θεωρεί τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ένα από τους βασικότερους μηχανισμούς πίεσης απέναντι στην Ουκρανία», – ανέφερε ο Πιοτρ Ποροσένκο. «Γι’ αυτό το λόγο έχω πρόθεση να δράσω πολύ αποφασιστικά. Και να αντιδράσω – σε όλους όσοι σταθούν εμπόδιο στο δρόμο των εθνικών συμφερόντων της Ουκρανίας ή προσπαθήσει να εμποδίσει τη συνεργασία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο», – δήλωσε αυτός.
Αυτή η κατάσταση αποτελεί απαράδεκτη εισβολή των κρατικών υψηλόβαθμων στελεχών στις εσωτερικές υποθέσεις της Εκκλησίας, η οποία όχι μόνο είναι χωρισμένη από το κράτος, αλλά έχει κιόλας δικαίωμα να διατηρεί την υπόστασή της, συμπεριλαμβανομένων της νομικής και της κανονικής υπόστασης.
Σύμφωνα με τις διεθνείς αρχές δικαίου και την ευρωπαϊκή πρακτική, η μορφή και ο τρόπος της κανονικής σύνδεσης της εκάστοτε Εκκλησίας με ξένα θρησκευτικά κέντρα αποτελούν εσωτερική υπόθεσή της και την θρησκευτική ταυτότητα των πιστών. Η ελευθερία της έκφρασης των θρησκευτικών πεποιθήσεων εντός οποιασδήποτε Εκκλησίας είναι υποκειμενικό δικαίωμα θρησκευτικής ελευθερίας και κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να διαλέγει την Εκκλησία με βάση τα δικά του κριτήρια της επιλογής, εκ των οποίων είναι και η κανονική της υπόσταση.
Είναι απαράδεκτο να ασκούν οι υψηλόβαθμοι κρατικοί υπάλληλοι τη ρητορική μίσους και να δίνουν συνθήματα στην κοινωνία που ισχυρίζονται ότι κάποιος θρησκευτικός οργανισμός είναι εχθρός του κράτους ή – πράξη ισότιμη της προηγούμενης – ότι πρέπει να αλλάξει την κανονική του ονομασία, τη νομική υπόσταση ή το διοικητικό του σύστημα (όπως το απαιτούν σήμερα από την κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία).
Την παρούσα στιγμή στην Ουκρανία πραγματοποιείται η στιγματιστική πληροφοριακή καμπάνια κατά της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, γεγονός το οποίο επιβεβαίωσε στην αναφορά της η αποστολή του ΟΗΕ στην Ουκρανία[1]. Οι περιπτώσεις της παραβίασης των δικαιωμάτων είναι πολυάριθμες και εμφανέστατες. Από το 2015 καταλήφθηκαν πάνω από 40 ναούς διάφορων ενοριών. Πολλές επιθετικές δράσεις διοργανώθηκαν από ορισμένους κληρικούς του μη-κανονικού Πατριαρχείου του Κιέβου. Οι επιθετικές δράσεις κατά των ενοριακών περιλάμβαναν τον τραυματισμό τους και διεξάγονταν με παρουσία των αστυνομικών, ενώ παρατηρείται η εγκληματική αδράνεια των τοπικών αρχών, οι οποίες στην ουσία υποστηρίζουν τέτοιες επιθετικές πράξεις[2]. Σε πολλές περιπτώσεις, όπως παραδείγματος χάρη στην ενορία του χωριού Πτίτσια[3] οι παραβιάσεις που έγιναν από τις τοπικές αρχές μπορούν να χαρακτηριστούν ως εμφανέστατες και απάνθρωπες. Λόγου χάριν, οι αντιπρόσωποι των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης επέμεναν στην παραχώρηση του ναού της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Πατριαρχείο του Κιέβου. Η συμπεριφορά των δημόσιων υπαλλήλων αποτελεί πράξη εκβιασμού και ανοιχτού καταναγκασμού που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την απροκάλυπτη κατάσχεση της εκκλησιαστικής ιδιοκτησίας κατά τη διάρκεια της κουμμουνιστικής επανάστασης του 1917. Όλα τα προαναφερθέντα επιβεβαιώθηκαν επανειλημμένα από τις αναφορές των οργανισμών προστασίας δικαιωμάτων και τις ομιλίες των αντιπροσώπων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στον ΟΑΣΕ και τον ΟΗΕ.
Πρέπει να συνειδητοποιούμε ότι ενόψει της σημερινής κατάστασης τα αιτήματα του Προέδρου της Ουκρανίας, του Κοινοβουλίου της και ορισμένων πολιτικών προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την παραχώρηση της αυτοκεφαλίας στο Πατριαρχείο του Κιέβου θα οδηγήσει στη μαζική παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε μία χώρα που ήδη έχει ζήσει αρκετές συμπλοκές και συγκρούσεις στον θρησκευτικό τομέα.
Δυστυχώς, η ηγεσία της χώρας δεν λαμβάνει μέτρα προκειμένου να σταματήσει τις συγκρούσεις, να τιμωρήσει τους εγκληματίες, ενόχους για τις καταλήψεις των ναών, τον ξυλοδαρμό των ενοριακών και την κινητοποίηση των θρησκευτικών εντάσεων. Απεναντίας, πολλοί πολιτικοί κάνουν ανοιχτά δηλώσεις μίσους ως προς την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία καταστρέφοντας τα υπολείμματα της ειρηνικής συνύπαρξης των θρησκευτικών φορέων στην χώρα.
Λόγου χάριν, στις 15.10.2015 στην 52 συνεδρία του τοπικού συμβουλίου της περιοχής Τερνόπολσκιι οι βουλευτές ενέκριναν την έκκληση προς τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Ποροσένκο σχετικά με το γεγονός ότι «… η Λαύρα (Κοιμήσεως Θεοτόκου του Ποτσάεφ) με τη βοήθεια των απεσταλμένων πρακτόρων εθελουσίως γίνεται αντιουκρανικό κέντρο της θρησκευτικής έχθρας και διαφωνιών»[4].
Στις 25.10.2017 στη συνεδρία του συμβουλίου του δήμου Λούτσκιι ο βουλευτής του Πάβελ Ντανιλτσούκ κάλεσε τους συνέδρους να κατασχέσουν το ναό Πάντων των εν γη Βολίνσκαγια Αγίων, ο οποίος υπάγεται στην Επαρχία Βολίνσκαγια της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, με διεύθυνση λεωφ. Σομπόρνοστιθ, 39 στην πόλη της Λουτσκ. Αυτός ο βουλευτής δήλωσε: «Προτείνω σε όλες τις φατρίες, όλους τους βουλευτές να κατασχέσουμε αυτό το ναό. Ίσως να μην είναι πολύ νόμιμο, αλλά ας βγούμε όλοι για ένδειξη διαμαρτυρίας, ας μαζέψουμε τους πολιτικοποιημένους πολίτες. Ας δώσουμε μάχη για την ουκρανική εκκλησία[5]».
Τον Ιανουάριο του 2018 οι δημοτικοί βουλευτές ο Αντρέι Ίλγιενκο, ο Μιχαήλ Γκολοβκό, ο Ολέγκ Οσουχόβσκιι, ο Γιούριι Λέβτσενκο, ο Αλεξάντρ Μάρτσενκο, ο Αντρέι Μπιλέτσκιι, ο Ολέγκ Πετρένκο και οι Οξάνα Κόρτσινσκαγια συνέταξαν τη βουλευτική έκκληση στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ουκρανίας και το Γραφείο των θρησκευτικών και των εθνικών υποθέσεων του Υπουργείου Πολιτισμού της Ουκρανίας αιτώντας να συζητηθεί στη συνεδρία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας η αντικρατική δραστηριότητα των αντιπροσώπων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου της Μόσχας στην Ουκρανία, πιο συγκεκριμένα “να σταματήσει τις ανατρεπτικές τους δραστηριότητες στα όργανα κρατικής εξουσίας, τις σωφρονιστικές υπηρεσίες, το στρατό, τους φορείς προστασίας ανθρώπινων δικαιωμάτων και εκπαιδευτικά ιδρύματα”, και να μεταδώσουν στη νεοπλασματική εκκλησία τα ιερά που ανήκουν στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Επίσης, οι βουλευτές ζητούν από το ΣΕΑΑ να λάβουν μέτρα για τη μετονομασία της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου της Μόσχας[6].
Ενδεικτικό παράδειγμα της επιθετικής προπαγάνδας κατά των πιστών της Ουκρανικής Ορθόδοξους Εκκλησίας είναι η δημοσίευση των προσωπικών δεδομένων των μέλών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – του Διευθυντή των Υποθέσεων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Μητροπολίτη Αντωνίου (Πακάνιτς), του επικεφαλής της αντιπροσωπίας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε ευρωπαϊκούς οργανισμούς Επισκόπου Βίκτωρ (Κοτσάμπα), του αντιπροέδρου του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων πρωτοϊερέα Νικολάι Ντανιλέβιτς, του ιερέα Αλεξέι Ζοσσούκ στον ιστότοπο «Ειρηνοποιός». Στο συγκεκριμένο ιστότοπο δημοσιεύονται τα στοιχεία των προσώπων που έχουν σχέση με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Ντονέτσκ και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Λουγκάνσκ – διοικητικές μονάδες που δημιουργήθηκαν στις εκτάσεις που δεν υπάγονται στην Ουκρανία και ονομάζονται από τις ουκρανικές αρχές τρομοκράτες και εχθροί. Ο λόγος για τον οποίο δημοσιεύθηκαν σε αυτό το σάιτ τα στοιχεία των κληρικών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η επικριτική στάση τους ως προς το σχέδιο του προέδρου για την αυτοκεφλία της ουκρανικής εκκλησίας και ο στόχος αυτής της πράξης είναι να δημιουργηθεί η εικόνα του εχθρού, να στιγματιστεί στο πρόσωπο των ιεραρχών όλη η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ως εχθρική και να προετοιμαστεί το έδαφος για τις καινούργιες μαζικές παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Στις συντρέχουσες συγκυρίες ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος εθελουσίως ή μη γίνεται συνυπεύθυνος του στιγματισμού και του διωγμού των ενοριακών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, επειδή οι πολιτικοί αντίπαλοι της κανονικής Ορθοδοξίας στην Ουκρανία χρησιμοποιούν τις διαπραγματεύσεις με το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως και τις δηλώσεις, όπως και τις ενδείξεις ενδιαφέροντος σχετικά με το θέμα της αυτοκεφαλίας από τον Πατριάρχη για την ενίσχυση της θρησκευτικής αντιμαχίας στη χώρα.
Εάν οι Ουκρανοί πολιτικοί φύγουν και χάσουν την εξουσία στη χώρα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα εξαναγκαστεί στο μέλλον να αναλάβει την ευθύνη για τη συμμετοχή του σε αυτήν την πολιτική καμπάνια.
[1]https://www.protiktor.com/%D1%80%D1%83%D1%81/%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B32/%D1%83%D0%B2%D0%BA%D0%BF%D1%87-%D0%BE%D0%BE%D0%BD-uoc-report/
[2] www.protiktor.com/upr
[3] https://publicadvocacynetwork.org/2018/04/10/ptycha-village-case/
[4] http://www.orada.if.ua/fileadmin/documents/Rishennja/2015-2020/07_19/664-19.pdf
[5] http://www.volyn24.com/news/92173-luckyj-deputat-zaproponuvav-zahopyty-hram-vsih-sviatyh-zemli-volynskoi?utm_source=social&utm_medium=facebook&utm_campaign=artefact
[6]https://ru.espreso.tv/news/2018/01/20/deyatelnost_moskovskogo_patryarkhata_v_ukrayne_trebuyut_rassmotret_na_snbo.